Het geheim
Toen The Secret of Monkey Island, het eerste deel in de serie, in 1990 het levenslicht zag, was dit een revolutionair moment. Dit was een van de spellen die het genre op de kaart zette en met de verbeteringen in de SCUMM-engine een stuk toegankelijker was voor het grote publiek dan voorgaande games in het genre. In 1991 deden de heren Gilbert, Schafer en hun collega Dave Grossman het nog eens stilletjes over met Monkey Island 2: LeChuck’s Revenge, wat tot op de dag van vandaag nog steeds wordt gezien als een van de beste point and click-spellen aller tijden. Echter werd het hierna rustig rondom de serie.
De dood van Monkey Island
Gilbert verliet LucasArts om bij Humongous Entertainment te werken aan onder andere Putt-Putt en Freddi Fish en ook Schafer verliet een aantal jaren later het bedrijf om Double Fine op te richten. Monkey Island kwam hierdoor in handen van andere ontwikkelaars en hoewel daar best leuke games uit zijn gekomen, wisten ze niet de hoogtepunten te bereiken van de eerste twee delen. In 2009 mocht Telltale Games het nog een keer proberen. Hierbij had Ron Gilbert nog een kleine vinger in de pap in de planningsfase, maar dat mocht niet baten. Tales of Monkey Island, zoals Telltale’s spel heet, was voor velen het dieptepunt in de serie, waarna het jaren stil bleef. In 2012 kwamen de rechten in handen van Disney na de aankoop van LucasArts, en toen Gilbert in 2013 op zijn blog schreef geen plannen te hebben voor een nieuw Monkey Island-spel was het duidelijk: Monkey Island is niet meer. Maar Gilbert hield de deur op een kier door op Twitter aan te geven dat mocht hij ooit nog een Monkey Island-spel maken, hij dat aan zou kondigen op 1 april.
De terugkeer
Toen afgelopen 1 april op Gilbert’s Grumpy Gamer blog te lezen viel dat de beste man met een nieuwe Monkey Island-game bezig was, wist men dan ook niet zeker of het nou een grap was of niet, maar gelukkig werden we al gauw verlost met een trailer. Return to Monkey Island is een echt spel en we zouden er dit jaar nog mee aan de slag kunnen! Een dikke vijf maanden later hebben wij het spel mogen spelen, en in deze review lees je er alles over.
Poeh, dat was een hele inleiding, maar een spel als deze verdient zo’n geschiedenisles. Return to Monkey Island is namelijk een direct vervolg op het tweede deel uit 1991, uit de pen van twee van de drie mensen achter de reeks. Tim Schafer heeft het tegenwoordig te druk met Double Fine, maar zowel Ron Gilbert als Dave Grossman hebben zich volledig op dit nieuwe point and click avontuur gestort. Fans van de reeks zullen vanaf de eerste seconde met een grote glimlach op hun gezicht zitten, aangezien het spel tot de rand gevuld is met verwijzingen naar de oudere spellen, maar veel meer dan verwijzingen zijn het gelukkig niet, waardoor Return to Monkey Island ook voor nieuwkomers erg leuk is. Voor hen, of zij die een opfrisser nodig hebben, heeft het spel overigens een leuk plakboek waarin Guybrush zijn oude avonturen in het kort herbeleeft om de speler bij te brengen.
Monkey Island 3a
Hoewel Return een vervolg is op het tweede deel, en dus technisch gezien de ‘echte’ Monkey Island 3 is, betekent dit niet dat de drie Monkey Island-spellen die niet bij de originele makers vandaan komen teniet verklaard zijn. Grossman en Gilbert zijn hier zorgvuldig mee omgegaan en hebben er op een leuke manier voor gezorgd dat deze spellen nog steeds relevant zijn voor het overkoepelende verhaal. Guybrush, de hoofdpersoon, weet nog steeds niet wat nou het geheim van Monkey Island is, dus keert hij terug naar waar het allemaal begon, Mêlée Island, om hier bemanning en een nieuw schip te vergaren. Zo kan hij de zeven zeeën bevaren en eerder deze mysterieuze schat ontdekken dan zijn aartsrivaal LeChuck. Ook in het spel is er behoorlijk wat tijd verstreken en hoewel een deel van de bewoners Guybrush herkent, worden we ook begroet door een groot aantal nieuwe koppen. Koppen die er overigens erg fris uitzien, want Monkey Island heeft een flinke lik verf gekregen om visueel mee te kunnen met de tijd.
Controversiële kunst
Al gauw na de eerste beelden was er een luide minderheid op social media die zich negatief uitliet over hoe dit spel eruit ziet. De grafische stijl zou lui en ongeïnspireerd zijn, terwijl er in werkelijkheid twee jaar aan geknutseld is door de prijswinnende art director Rex Crowle. Een tekenaar waar Ron Gilbert al jaren fan van is. En aangezien de Monkey Island-spellen van Gilbert op visueel gebied altijd vooraan hebben gestaan qua innovatie wilde hij met Return niet terugkeren naar ouderwetse pixelart zoals hij dat bij Thimbleweed Park, zijn vorige spel dat echt ontwikkeld is als retro point and click adventure, wel deed. De nieuwe visuele stijl is even wennen, maar wanneer je het spel eenmaal speelt valt gelijk op hoe goed deze stijl eigenlijk bij Monkey Island past. Achtergronden zijn kleurrijk en gedetailleerder dan ooit, en personages zijn flexibel en hebben een hoop animaties die je slechts één of twee keer ziet. Door deze stijl te gebruiken, kunnen ze ook veel trucjes uithalen met de camera. Denk hierbij aan langzame, cinematische zooms of panshots die met pixelart vrijwel onmogelijk zijn. Dit alles maakt van Return een prettige ervaring voor het oog, waarbij al gauw vergeten wordt dat de oude spellen er niet zo uitzagen.
Ook qua audio zit Return to Monkey Island ijzersterk in elkaar. De bekende personages worden grotendeels vertolkt door de stemacteurs die hen in de loop van de jaren in de verschillende Monkey Island-spellen en heruitgaven ook ingesproken hebben, en voor de soundtrack zijn de drie originele componisten weer van stal gehaald. Dit resulteert in een heerlijk stuk muziek dat zowel nostalgisch als fris aanvoelt. Vanaf de eerste paar noten van de iconische intromuziek zaten wij er alweer helemaal in. Ook het klassieke iMuse-effect van de oude spellen, waarbij een nummer op dynamische wijze van instrumenten verandert wanneer je een scherm verder loopt, wordt hier op leuke wijze gebruikt.
20 jaar later…
De terugkeer van Gilbert en Grossman is ook goed te merken in het schrijfwerk. Dit zit vol met slimmigheden en charme wat ontbrak in de latere Monkey Island-delen. Gesprekken zijn grappig, leuke woordspelingen passeren regelmatig de revue en af en toe wordt er zelfs voortgeborduurd op grappen van meer dan twintig jaar geleden. Ook de puzzels zitten erg slim in elkaar, met dikwijls hilarische oplossingen. Wij zullen hier niks verklappen, maar out of the box denken wordt vaak beloond.
Het gaminglandschap is in de afgelopen twintig jaar enorm veranderd. Daar waar pc’s vroeger vooral bij point and click-games de overhand hadden, wordt er nu veelal op consoles gespeeld.
Wij hebben daarom de Nintendo Switch-versie van Return to Monkey Island onder handen genomen en kunnen je vertellen dat deze echt als een trein loopt. Door een gestroomlijnde interface zijn alle uitvoerbare acties op slimme wijze vertaald naar knoppen. Het kostte ons welgeteld een minuut of tien om er aan te wennen, maar mede dankzij een leuke tutorial hebben we nooit echt met de knoppen in de knoop gezeten. Mocht dit toch te ingewikkeld zijn, dan is het spel in handheldmodus ook met touch controls te spelen, wat erg lekker werkt.
Handige hints
Helaas brengt het stroomlijnen van de gameplay-ervaring ook een klein nadeel met zich mee. Je kunt namelijk niet echt meer experimenteren met de verschillende voorwerpen in je binnenzak. Direct wordt met een rode streep duidelijk gemaakt dat je het opgedroogde hoofd niet kunt combineren met de crackers, dus je hoeft het niet eens te proberen om Guybrush iets grappigs te laten zeggen, want hij blijft gewoon stil. Gelukkig zijn de puzzels, waarbij je meestal voorwerpen die je tijdens je avontuur vindt kunt combineren met of toepassen op dingen in de spelwereld, bijna allemaal goed te doen. Mede door het fantastische hintsysteem hebben wij nooit lang vastgezeten. Deze kun je raadplegen wanneer je het echt even niet meer weet en geeft je vervolgens een klein zetje in de juiste richting. Kom je er daarna nog niet uit? Dan krijg je nog een hint en uiteindelijk krijg je na een hint of acht pas de daadwerkelijke oplossing te zien. Dit werkte al fantastisch in Thimbleweed Park, waar de puzzels nét een tikkeltje ingewikkelder zijn dan in Return to Monkey Island, maar hier hebben ze het systeem geperfectioneerd. Ook is er voor de onervaren puzzelaar, of de wat jongere spelers onder ons, een casual modus. Kies je hiervoor, dan krijg je wat minder puzzels voor je kiezen en deze zijn wat minder ingewikkeld.
Een warme knuffel
Eigenlijk kunnen we wel stellen dat Return to Monkey Island alles is wat we van een vervolg op deel 2 hadden verwacht. Het is leuk, grappig, mooi, hartverwarmend, de uitkomsten van puzzels waarvoor je logica vaak opzij moet zetten zijn hilarisch, et cetera. Als we dan al iets negatiefs moeten zeggen over de dikke tien uur die het ons kostte om de game uit te spelen, dan is dat dat de puzzels in het laatste hoofdstuk een stuk minder leuk zijn dan de rest, en dat je het grootste deel van het spel doorbrengt op locaties die eerder in de serie al bezocht zijn. Dat mag de pret echter niet drukken. De rest van het spel is van zo’n hoog niveau dat wij dat maar al te graag voor lief nemen. Tijdens het spel moesten wij af en toe sterk denken aan de tv-serie Twin Peaks: The Return, want net als David Lynch bij die serie, keert Ron Gilbert bij Return to Monkey Island na jaren terug naar de roots om de spelers bij de schouders te pakken en te zeggen dat we alle antwoorden al lang wisten, maar dat het avontuur het belangrijkste onderdeel van de reis is. Return to Monkey Island is een warme knuffel voor point and click-fans en voor nieuwkomers een stel verwelkomende open armen.
Conclusie
Wij hadden ons geen betere terugkeer naar Monkey Island voor kunnen stellen. Het spel blijft trouw aan de roots van het genre, maar tegelijkertijd biedt het genoeg vernieuwing om modern aan te voelen. We moesten er een dikke twintig jaar op wachten, maar Return to Monkey Island was het meer dan waard.
5013 
37)
25-09-2022 23:11
