Met een snelle beweging grijpt hij de benen van zijn tegenstander en gooit hem op de grond. Terwijl de vijand enigszins versuft blijft liggen, grijpt Kung Lao snel zijn hoed, draait hem hard in de rondte en legt die op de grond, waar het gevaarlijk begint te spinnen. Behendig pakt hij de benen van zijn vijand en trekt hem zo, met de edele delen eerst, over de zelfgemaakte cirkelzaag heen en splijt hem in tweeën. Vervolgens pakt Kung Lao de twee delen van het inmiddels dode lichaam en doet er een vreugdedansje mee.

Geweld om het geweld
Was dit science fiction? Een fantasie van een gedetineerde psychopaat? Geen van beide. Dit is een reguliere scène uit Mortal Kombat, waar elk karakter eigen finishing moves heeft.



Hoewel ik normaal weinig tegen geweld in games heb en er ook niet echt meer van opkijk, stonden mijn ogen toch iets wijder open bij het bekijken van dit fragment. Dit geweld diende namelijk geen doel meer: dit was gewelddadig alleen om gewelddadig te zijn.



De discussie omtrent geweld in games speelt al sinds de tijd van de grote kasten in de speelhallen en is nog steeds actueel. In Amerikaanse staten wil men het verkopen van gewelddadige games aan minderjarigen strafbaar stellen en in Nederland dacht oud-minister Ernst Hirsch Ballin aan een verbod op gewelddadige spellen en films als verkopers zich niet aan de leeftijdsregels hielden.

Hoe ver kun je gaan?
Naast deze praktische discussies zijn er ook de wat meer abstracte, maar daarom niet minder interessante vraagstukken als “hoe ver mag het geweld in een game gaan?” Moet er op een bepaald moment een limiet gesteld worden? Zo ja, op welk punt, en wie moet dat controleren? Zo nee, waarom niet? Of, als derde optie: zullen de consumenten misschien zelf een lijn trekken, waarbij ze games met een bepaald geweldsgehalte nog wel kopen en de games die over een denkbeeldige grens gaan, niet meer?

Er is wel iets voor te zeggen dat er een (overheids)instantie zou moeten zijn die het geweld in games aan banden legt. Het is nog steeds niet duidelijk of geweld in games een doorslaggevende invloed kan hebben op de hersenen van (met name jongere) gamers en tot we daar uitsluitsel over hebben, is het verstandig het zekere voor het onzekere te nemen, zo beredeneren voorstanders van een limiet. Maar goed, hoe bepaal je waar zo’n grens ligt? Bij de liters bloed die vergoten worden? Bij het aantal brute moorden?

Nee, dat kun je helemaal niet bepalen, vinden de tegenstanders. Een grens aan gewelddadigheid vinden zij onzin: gamers moeten toch zelf kunnen kiezen? De echt gewelddadige games zijn toch 18+ en volwassen mensen zijn oud en wijs genoeg om zelf de beslissing te nemen of ze zo’n grof spel willen kopen. De burgers worden al genoeg door de overheid betutteld, vinden ze, en als de heren in Den Haag ook nog eens geweld in games gaan reguleren, dan is het eind helemaal zoek.

De gulden middenweg
De beste oplossing ligt waarschijnlijk, zoals in de meeste gevallen, ergens in het midden. Een objectieve grens aan geweld stellen is niet echt mogelijk, maar als je ziet hoe ver de industrie tegenwoordig gaat – bijvoorbeeld bij het voorbeeld van Mortal Kombat – dan zet dat je aan het denken. Toch is het uiteindelijk de consument die de keuze moet maken of hij een zeer gewelddadig spel koopt of niet: hij is immers degene die het zal gaan spelen. Om bij voorbaat spellen van de markt te weren is onzin, want die worden dan toch wel uit andere (Europese) landen geïmporteerd. Zie het voorbeeld van Duitsland, waar het bloed in de games groen wordt gemaakt en de leeftijdscontroles streng zijn, maar waar de inwoners de originele games gewoon uit Nederland kunnen importeren.



De reden dat gamers waarschijnlijk een soort ‘zelfregulering’ zullen toepassen ligt in het feit dat ieder aspect in een game een functie moet hebben, en geweld vormt daarop geen uitzondering. De bruutheid van een game is niet een doel op zich, want dan gaat het snel vervelen. Als je in GTA uren achter elkaar bloedfonteinen uit de hoofden van mensen laat komen met als enige doel om die bloedfonteinen te tonen, is de speler dat aan het eind van de dag ook wel weer zat. Als je echter af en toe iemands kop eraf slaat tijdens missies die onderling heel erg variëren, dan houd je de spanning erin. Afwisseling is de sleutel in de replaywaarde van een spel en een game die puur en alleen om geweld draait zal dan ook niet lang leuk blijven.

Wat vinden jullie? Moet het kunnen dat gamekarakters honderden liters bloed vergieten alleen om het bloedvergieten? Of vinden jullie dat geweld altijd slechts een onderdeel is van een game en een ondergeschikte functie heeft aan bijvoorbeeld de gameplay?