Kastjes opentrekken
Laten we beginnen met waarom de Shenmue-serie achttien jaar na dato nog steeds zo bekend is. De allereerste Shenmue game, die in 1999 het levenslicht zag op de Dreamcast, is een legendarische game. Het was op dat moment de duurste game ooit gemaakt (tussen de 47 en 70 miljoen dollar), het was een van de eerste (bijna) open wereld games en daarnaast ook nog eens de meest gedetailleerde game die je op dat moment kon krijgen. Iedere NPC in het spel was uniek met een eigen stemacteur en een 24-uurs-routine. Je kon bij veel gebouwen naar binnen en daar alle kastjes en laatjes open trekken, die overigens aan de binnenkant allemaal uniek waren. Alle dialogen waren volledig ingesproken. Personages hadden vingers in plaats van de blokkerige handen zoals we die zagen in bijvoorbeeld Grand Theft Auto III en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Shenmue II kwam twee jaar later uit en deed alles nog eens stilletjes over, maar dan nog grootser en uitgebreider in Hong Kong. Echter eindigde dit spel met een enorme cliffhanger, waarna het angstvallig stil bleef rondom de Shenmue-reeks.
En dat heeft z’n redenen. Shenmue II heeft in de twee jaar na de release slechts 100,000 stuks verkocht op de Dreamcast, wat minder dan een tiende is van wat het origineel verkocht. Het spel is tevens nooit in Amerika verschenen totdat Microsoft de rechten kocht en het op de originele Xbox uitbracht, wat overigens ook geen wonder was qua verkoopcijfers. SEGA zag het dus niet meer zitten om geld te stoppen in deze ontzettend dure producties en het kindje van regisseur Yu Suzuki werd aan de kant geschoven. Na veertien jaar had meneer Suzuki er schoon genoeg van en heeft hij het heft dus in eigen handen genomen. De Shenmue IP werd gelicenseerd van SEGA, er werd een Kickstarter opgericht en de ontwikkeling van Shenmue III begon.
Na 18 jaar thuiskomen
Inmiddels is het dus achttien jaar geleden dat Shenmue II in onze gamerhandjes verscheen en mogen we eindelijk aan de slag met dit derde deel. Het spel pakt de draad exact op waar deel twee in 2001 eindigde, maar voor de gamers onder ons die niet bekend zijn met de eerste twee delen is er in het hoofdmenu een handige recap video te vinden die het verhaal in een paar minuten samenvat. Dit geeft echter niet dezelfde ervaring als het daadwerkelijk spelen van deze delen, want de kracht van Shenmue zit hem echt in de weg er naartoe en niet per se in de bestemming zelf. Mocht je geïnteresseerd zijn in de reeks dan is het dus aan te raden eerst de HD-remasters van de eerste twee delen door te spelen. Na een korte introductie arriveren onze held Ryo en zijn compagnon Shenhua in het prachtige Bailu Village, een klein Chinees stadje dat qua schaal en interactie met mensen veel meer weg heeft van het eerste deel dan van Shenmue II. Dit is erg fijn en geeft een lekker warm en knus gevoel alsof je na achttien jaar reizen eindelijk weer thuiskomt.
Dat is een gevoel dat alleen Shenmue op deze manier kan geven. Elke NPC heeft wederom een unieke stemacteur, je kunt weer alle laatjes en kastjes opentrekken, op de hoek van elke straat staan de bekende machines waar je wat geld in gooit waarna er een speeltje uit rolt en ga zo maar door. Je kunt je Kung Fu trainen, gokken met allerlei spelletjes en baantjes nemen om geld te verdienen. Dit laatste is overigens belangrijker dan ooit in een Shenmue game, aangezien een van de nieuwe toevoegingen is dat je levensbalk nu ook als stamina meter telt. Dit betekent dat je leven dus langzaam leegloopt naarmate je meer door het dorp wandelt, wat je weer aan kunt vullen door te eten. Aan het begin is dit vrij vervelend en lijkt het een opzichtige manier om Shenmue III wat moderner aan te laten voelen dan z’n voorgangers, maar na een tijdje spelen begint het zin te geven aan het verdienen van geld. In de eerste twee delen had je altijd zakken vol geld waar je eigenlijk niks nuttigs mee kon doen, maar dat is nu dus verleden tijd.
Hetzelfde, maar dan ... hetzelfde
En dat is eigenlijk ook gelijk het knelpunt van Shenmue III. Als het meest vernieuwende element in je game een staminameter is, hoe ‘nieuw’ is Shenmue III dan na achttien jaar? Het antwoord daarop is eigenlijk heel simpel: niet. Shenmue III is écht een vervolg op Shenmue II en hoewel ik dat persoonlijk enorm toejuich zal dit niet bij iedereen aanslaan. Vooral nieuwe spelers zullen zich vrij vervreemd voelen door de game. Het spel is traag, de voice-acting net zo clunky als achttien jaar geleden, de dialogen zijn raar en apart geschreven en het is nou ook niet bepaald een game die hoge ogen gooit om z’n looks. Regelmatig ziet het spel er enorm mooi uit, maar vooral de wat minder belangrijke personages lijken soms van klei gemaakt te zijn of zien eruit alsof ze twee weken vastgezeten hebben in een overvolle bus. Sommige textures zijn ontzettend scherp, anderen lijken uit een N64 game te komen en zo kunnen we wel even doorgaan. Maar is dit belangrijk?
Een spel dat draait om het verhaal
Nee. Want Shenmue III is geen game die draait om looks. Het is geen spel dat draait om gameplay. Het is een ervaring die draait om het verhaal. Op een dag loopt Ryo de dojo van zijn familie binnen waar hij ziet hoe de mysterieuze Lan Di de befaamde ‘dragon mirror’ jat van Ryo’s vader. Een gevecht breekt uit, waarna Ryo’s vader sterft in Ryo’s armen en Lan Di er snel vandoor gaat. Ryo zweert wraak te nemen op Lan Di en dit is waar het avontuur begint. Vervolgens ga je eigenlijk als in een soort 3D point & click game door het dorp heen om aan mensen te vragen of ze iets gezien hebben wat jou dichter bij de mysterieuze Lan Di kan brengen en daarmee bij antwoorden. Waarom zijn vader? Wat is er zo bijzonder aan de dragon mirror? Gaandeweg kom je steeds meer te weten en word je uiteindelijk naar Hong Kong gestuurd en belandt je vervolgens dus in het Chinese Bailu Village.
Oog voor detail
Aan het eind van Shenmue II komen Ryo en Shenhua erachter dat Shenhua’s vader, een steenhouwer, iets te maken heeft met de dragon mirror, maar bij aankomst in Bailu Village is hij echter verdwenen en is zijn workshop overhoop gehaald. Al gauw blijkt dat er bandieten rondlopen in het dorp die alle steenhouwers in elkaar timmeren. Beetje bij beetje kom je meer te weten over waarom deze bandieten dit doen en in naam van wie om uiteindelijk naar de stad Niaowu gestuurd te worden. Niaowu doet qua schaal meer denken aan Hong Kong van Shenmue II en bevat maar liefst 140 verschillende winkeltjes en marktkraampjes, waarbij je bij zeventig ook daadwerkelijk dingen kunt kopen. Tevens is in bijna elk winkeltje een verzamelbaar kuiken verstopt in de schappen of tussen de producten. Het is dus wel duidelijk dat we bij Shenmue III weer met hetzelfde oog voor detail te maken hebben als in de eerdere delen. Tevens is de muziek wederom van een erg hoog niveau. Hoewel alle nummers midi zijn – en niet door een orkest gespeeld – doet dit absoluut geen afbreuk aan de beleving.
Toch wat vernieuwing
Wat wel anders is tegenover Shenmue I en II is de combat. Waar het spel in de vorige delen de Virtua Fighter engine gebruikte voor de gevechten, is er in dit derde deel gekozen voor een nieuw systeem. Dit nieuwe systeem is meer skill-based en doet ergens wel denken aan een RPG. Je leert nieuwe aanvallen, deze kun je krachtiger maken door te sparren met andere vechters en zo wordt je Kung Fu level steeds hoger. Ook kun je trainingen doen om je uithoudingsvermogen uit te breiden, wat tevens je Kung Fu level verhoogt, maar ook je levensbalk uitbreidt. Dit gevechtssysteem lijkt eerst niet veel meer te zijn dan simpel buttonbashen, maar vooral op het moeilijkste niveau – waar je echt moet weten wat je doet – schittert dit systeem echt.
Soms een beetje slordig
Ook zijn alle referenties naar SEGA games verdwenen. Waar je in de eerdere delen nog Sonic-poppetjes verzamelde en Outrun kon spelen in de arcadehal, verzamel je nu personages uit eerdere Shenmue-delen en speel je een soort Chinese clones van arcadegames. Daarnaast zijn er een aantal zaken waaraan je kunt zien dat het budget gewoon niet zo hoog was als vroeger. De ondertiteling komt bijvoorbeeld niet altijd overeen met wat er gezegd wordt. Zo werd iemand ‘Red Dragon’ genoemd, maar stond er ‘Red Wolf’ in de ondertiteling. Ook staat er boven een informatiebord ‘infomation’ zonder r. Dit zijn kleine dingen die er waarschijnlijk bij in geslopen zijn omdat er weinig geld is voor QA testing (Quality Assurance - red.), dus dit is makkelijk om te vergeven wanneer je de geschiedenis kent van het spel.
Shenmue IV?
Iets wat minder goed te vergeven is, is het einde van Shenmue III. Het verhaal zelf – hoewel het niet héél veel vooruit gaat en erg aanvoelt als een opstapje naar Shenmue IV – is niet slecht, maar het laatste deel van het spel voelt een beetje overhaast. In de laatste uren van het spel wordt ineens de voet op het gaspedaal gedrukt naar het einde toe, waardoor sommige personages niet de tijd krijgen om uitgediept te worden en het einde van het spel minder impact heeft. Gelukkig is het einde van dit derde deel een stuk minder open dan het einde van deel twee. Het is alleen jammer dat iets waar zo lang op gewacht is ineens zo snel afgerond wordt. Het verhaal van Shenmue bestaat uit zo’n zestien delen waarvan we nu bijna op de helft zitten, dus het was geen slecht idee geweest om na zo’n lange tijd iets meer van het verhaal weg te geven in dit derde deel aangezien het nog maar de vraag is of de serie een vervolg gaat krijgen.
Er wordt in de game regelmatig gehint naar een vierde deel met verschillende easter eggs en ook in de aftiteling wordt Shenmue IV bij naam genoemd. Een vervolg zal in ieder geval een stuk makkelijker te ontwikkelen zijn, want de tools liggen nu klaar en er ligt ook vrij veel wat niet gebruikt is. Zo werd tijdens de Kickstarter pitch bijvoorbeeld Baisha genoemd als hoofdlocatie voor Shenmue III terwijl we daar in de uiteindelijke game niks van terugzien. Grote kans dus dat dit uiteindelijk geschrapt is in verband met tijd en we hier in het vierde deel naartoe zullen gaan. Maar feit blijft dat Shenmue III een ontzettend ouderwetse game is in 2019. Waar de serie in 1999 legendarisch was om z’n revolutionaire ideeën is de game-industrie door de jaren heen enorm veranderd, terwijl Yu Suzuki dus nog altijd met z’n hoofd in begin 2000 zit. Je kunt de Shenmue-serie het beste zien als een mix tussen een point & click game, een visual novel en een detective game en de vraag is hoeveel vraag daar vandaag de dag nog naar is.
Vooral meer Shenmue
Shenmue III voelt ondanks de dialogen die soms aanvoelen alsof de schrijver nog nooit met een mens geconverseerd heeft gewoon ontzettend realistisch aan. Iedereen heeft wat anders te vertellen, elke ochtend wanneer je vertrekt word je uitgezwaaid door Shenhua, en vooral het lange verblijf in Bailu Village zorgt voor een sterke band met Shenhua en geeft je echt het gevoel dat je beetje bij beetje steeds meer in je vaders voetsporen treedt. Al met al ben je in zo’n dertig tot veertig uur door het spel heen, waarna je in de new game+ modus zelf kunt kiezen of je in Bailu of in Niaowu wilt starten om meer sidequests te doen en de vele minigames te spelen. Shenmue III is een ontzettend diepe game, terwijl je dat aan het oppervlak niet snel ziet. Het is dus absoluut geen spel voor gamers die voldoening willen halen uit snel veel kills maken of om de vijf minuten gelikte cutscenes willen zien. Shenmue III is een game die gemaakt kon worden dankzij bijna 70,000 backers op Kickstarter en die hebben exact gekregen wat ze beloofd is: meer Shenmue.
Conclusie
Waar de videogame-industrie de afgelopen jaren enorm vooruit is gegaan, is regisseur Yu Suzuki blijven steken in 2001. Shenmue III voelt dan ook aan als een game die in 2004 af was, toen ingevroren is en nu een beetje opgepoetst is voor 2019. Voor Shenmue-fans van het eerste uur – die de ontwikkeling van de game grotendeels gefinancierd hebben – is dit fantastisch nieuws, want die krijgen meer van de serie waar ze zoveel van houden. Die mensen mogen ook rustig een Budgie bij onderstaande score optellen. Gamers die nog nooit een Shenmue game aangeraakt hebben zullen echter vrij veel tijd en geduld in de serie moeten investeren om te kunnen zien wat de reeks zo goed maakt. De vraag is of dat in 2019 nog gaat lukken, maar het zal het absoluut waard zijn.
Deze review is geschreven door Gert Jan Naber.
8.5
10
107 
1)
11-12-2019 00:02
